Stunde 8 Die schwache Deklination des Substantives

Stunde 8
 Die schwache Deklination

Każdy, kto przestaje się uczyć jest stary, bez względu na to, czy ma 20 czy 80 lat. Kto kontynuuje naukę pozostaje młody. Najwspanialszą rzeczą w życiu jest utrzymywanie swojego umysłu młodym. (Henry Ford)

Podręczniki do nauki języka niemieckiego( także używane) można znaleźć tutaj:http://niemieckionline.bazarek.pl/

Do grupy rzeczowników, które odmieniają się według odmiany słabej (schwache Nomen) należą tylko rzeczowniki rodzaju męskiego! Rzeczownik słaby, który odmieniamy według N-Deklinacji, otrzymuje w bierniku (Akkusativ), dopełniaczu (Genitiv) oraz w celowniku (Dativ) dodatkowe „-n”.

Na przykład:
Rzeczowniki „der Name” - nazwisko, oraz „der Junge” - chłopiec, są rzeczownikami słabymi które odmieniają się przez użycie N-deklinacji.

Können Sie mir bitte den Namen buchstabieren? Czy mogłaby mi Pani przeliterować nazwisko?

Das Mädchen ist mit dem Jungen ins Kino gegangen. Dziewczyna poszła z chłopakiem do kina.

Spójrzmy na tabelkę poniżej, która przedstawia nam zasady odmiany rzeczowników słabych.
Widzimy, że odmiana polega na dodaniu na końcu rzeczownika litery „n”, stąd też nazwa tej deklinacji, czyli „N-Deklination”. Ponieważ rzeczownik w tej odmianie wygląda we wszystkich przypadkach identycznie, tylko rodzajnik mówi nam o tym,
w jakim przypadku jest on użyty w zdaniu. 

Odmiana słaba (schwache Deklination), tak zwana „słoniowa“

N. der Elefant

G. des Elefanten

D. dem Elefanten

  A.den Elefanten

 Plural

N die Elefanten

G der Elefanten

D den Elefanten

A.die Elefanten

 Substantive, die der n-Deklination folgen:

1. der Herr, der Bauer, der Nachbar, der Mensch,

2. Maskulina mit der Endung -e:
männliche Personen: männliche Tiere:
der Bote der Bulgare der Affe
der Genosse der Däne der Hase
der Geselle der Finne der Löwe
der Junge der Franzose
der Kollege der Grieche
der Kunde der Jugoslawe
der Neffe der Pole
usw.
3. fremdsprachige Wörter:
Typ: 'Diamant' Typ: 'Student'
der Konsonant der Patient
der Elefant der Student
der Diamant der Präsident
usw. usw.
Typ: 'Artist' Typ: 'Biologe'
der Artist der Biologe
der Optimist der Theologe
der Jurist der Pädagoge
usw. usw.
4. einige abstrakte Maskulina mit der Endung -e
der Friede
der Glaube
der Gedanke
der Name
Genitiv Singular haben sie die Endung -ns (des Friedens)
(5) Eine AUSNAHME - ein Neutrum folgt der n-Deklination:
N. das Herz
G. des Herzens
D. dem Herzen

Stunde 7 Odmiana rzeczowników Deklination der Substantive

Cała nasza nauka, w porówna­niu z rzeczy­wis­tością, jest pry­mityw­na i dziecin­na - ale na­dal jest to naj­cenniej­sza rzecz, jaką posiadamy. Albert Einstein 

 

Podręczniki i książki niemieckie kupić można tutaj; http://niemieckionline.bazarek.pl/

Odmiana rzeczownika w języku niemieckim przez liczby i przypadki

W języku niemieckim występują tylko cztery przypadki:

Nominativ - odpowiednik polskiego mianownika,
Genitiv - odpowiednik polskiego dopełniacza,
Dativ - odpowiednik polskiego celownika,
Akkusativ - odpowiednik polskiego biernika.

Odmianie podlega głównie rodzajnik, rzeczownik uzyskuje w niektórych przypadkach również określone końcówki:

-"s" lub "es" dla rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego w drugim przypadku liczby pojedynczej (Genitiv), np.: der Garten - des Gartens

-"n" dla rzeczowników podlegających odmianie w 3 przypadku (Dativ) liczby mnogiej, np.: die Töchter - den Töchtern, die Jahre - den Jahren

Deklinacja (odmiana) rzeczownika w języku niemieckim w liczbie pojedynczej:

Przypadek	Pytajnik	Przykład
NOMINATIV (mianownik)	wer? was? (kto? co?)	der Junge   der Mann   die Frau   das Kind
GENITIV (dopełniacz)	wessen? (czyj, -a, -e?)	des Jungen   des Mannes   der Frau   des Kindes
DATIV (celownik)	wem? wann? wo? komu? kiedy? gdzie?	dem Jungen   dem Mann   der Frau   dem Kind
AKKUSATIV (biernik)	wen? was? wohin? kogo? co? dokąd?	den Jungen   den Mann   die Frau   das Kind

* "der Junge" jest rzeczownikiem deklinacji słabej, w której w określonych przypadkach dochodzi końcówka -(e)n.

Inne rzeczowniki rodzaju męskiego odmieniające się według tego wzoru to:
der Student, der Pole, der Grieche, der Kollege, der Neffe, der Hase, der Herr, der Mensch, der Nachbar, der Bauer, der Prinz.


Tak odmieniać się będą również rzeczowniki pochodzenia obcego z końcówką "-ent", "-ant", "-at", "-ist":
der Dozent, der Produzent, der Patient, der Tourist, der Polizist, der Journalist.

Deklinacja (odmiana) rzeczownika w języku niemieckim w liczbie mnogiej:

Przypadek	Pytajnik	Przykład
NOMINATIV (mianownik)	wer? was? (kto? co?)	die Jungen   die Männer   die Frauen   die Kinder
GENITIV (dopełniacz)	wessen? (czyj, -a, -e?)	der Jungen   der Männer   der Frauen   der Kinder
DATIV (celownik)	wem? wann? wo? komu? kiedy? gdzie?	den Jungen   den Männern   den Frauen   den Kindern
AKKUSATIV (biernik)	wen? was? wohin? kogo? co? dokąd?	die Jungen   die Männer   die Frauen   die Kinder

Stunde 6 Liczba mnga rzeczowników

Nauka jest sprawą wiel­kich. Ma­luczkim dos­tają się nauczki. Stanisław Jerzy Lec

Podręczniki i książki niemieckie można kupić tutaj:/http://niemieckionline.bazarek.pl/

Końcówki liczby mnogiej rzeczowników w języku niemieckim:

Liczbę mnogą rzeczowników tworzymy zazwyczaj poprzez dodanie określonej końcówki.

Aby nie popełnić błędu, warto się jej uczyć wraz z rzeczownikiem i jego rodzajnikiem na pamięć. Istnieją również pewne zależności tworzenia form i końcówek liczby mnogiej, przedstawione poniżej. Mogą się one wydać nieco skomplikowane, jednak zaznajomienie się z nimi oraz wykonanie ćwiczeń utrwalających może być bardzo pomocne dla uczących się języka niemieckiego. Dla pocieszenia dodam, iż wraz z nabywaniem doświadczenia językowego i osłuchiwaniem się z językiem, tworzenie liczby mnogiej przychodzi coraz łatwiej i szybciej, aż w końcu staje się automatyczne ;)

Końcówki liczby mnogiej rzeczowników dla rodzaju męskiego:

• -e (możliwy także przegłos, np. o-ö, a-ä, u-ü), rzeczowniki zakończone na -s otrzymują końcówkę -se:
der Tisch - die Tische der Baum - die Bäume
der Tag - die Tage der Bus - die Busse
der Hahn - die Hähne der Anzug - die Anzüge

• -er + przegłos:
der Irtum - die Irtümer
der Mann - die Männer

• -(e)n, jeśli kończą się na "-e" lub są pochodzenia obcego z akcentowanym zakończeniem (generalnie dotyczy to rzeczowników oznaczających nazwy zawodów, osób rodzaju męskiego):
der Beamte - die Beamten der Student - die Studenten
der Junge - die Jungen der Architekt - die Architekten
der Knabe - die Knaben der Kollege - die Kollegen

• rzeczowniki zakończone na "-er", "-en", "-el" niektóre też z przegłosem nie otrzymują żadnej końcówki:
der Vater - die Väter
der Wagen - die Wagen
der Kessel - die Kessel
der Bruder - die Brüder
der Behälter - die Behälter

Końcówki liczby mnogiej rzeczowników dla rodzaju żeńskiego:

• -(e)n i nie występuje przegłos:
die Tasse - die Tassen die Straße - die Straßen
die Frau - die Frauen die Stunde - die Stunden

Rzeczowniki zakończone na "-in" otrzymują końcówkę -nen.

die Lehrerin - die Lehrerinnen die Freundin - die Freundinnen

• -e + przegłos:
die Gans - die Gänse die Hand - die Hände
die Kraft - die Kräfte die Wand - die Wände

• brak końcówki + przegłos (tylko dwa rzeczowniki):
die Mutter - die Mütter
die Tochter - die Töchter

Końcówki liczby mnogiej rzeczowników dla rodzaju nijakiego:

• -er + przegłos:
das Haus - die Häuser das Buch - die Bücher
das Land - die Länder das Volk - die Völker

• -e (brak przegłosu):
das Jahr - die Jahre das Heft - die Hefte
das Kamel - die Kamele das Wort - die Worte

• -(e)n:
das Auge - die Augen das Ende - die Enden
das Bett - die Betten das Verb - die Verben

• brak końcówki przy rzeczownikach zakończonych na "-er", "-en", "-el", "-chen", "-lein" lub mających końcówkę "-e" i przedrostek "ge-":
das Wappen - die Wappen das Lager - die Lager
das Gebäude - die Gebäude das Zeichen - die Zeichen

Szczególne przypadki liczby mnogiej rzeczowników w języku niemieckim:

- Rzeczowniki pochodzenia obcego otrzymują zazwyczaj w liczbie mnogiej końcówkę -s:
das Auto - die Autos, die Kamera - die Kameras.

- Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na "-ismus" przyjmują w liczbie mnogiej końcówkę -ismen:
der Organismus - die Organismen.

- Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na "-um" oraz niektóre rzeczowniki pochodzenia greckiego zakończone na "-a" otrzymują w liczbie mnogiej końcówkę -en:
das Album - die Alben, das Thema - die Themen.

- Niektóre rzeczowniki pochodzenia obcego mają końcówkę -ien:
das Material - die Materialien, das Stadion - die Stadien, das Mineral - die Mineralien.

- Rzeczowniki krótkie lub skróty mają końcówkę -s:
der Krimi - die Krimis, die Mutti - die Muttis, die Opa - die Opas, der BMW - die BMWs.

Tabelarycznie wygląda to tak:

Pierwsza zasada, obowiązująca dla wszystkich rodzajów rzeczowników mówi, że wyrazy zakończone na –n, -en, -s nie otrzymują nigdy w l. mn. przegłosu.

Stunde 5 Neutrum

"Tam sięgaj,gdzie wzrok nie sięga, łam czego rozum nie złamie." ( Mickiewicz)

Podręczniki do nauki od podstaw znajdziesz tutaj:http://niemieckionline.bazarek.pl/opis/4288991/kompass-2-neupodrecznik-do-jezyka-niemieckiego-dla-gimnazjum.html

Rodzaj nijaki- Neutrum

Rodzaj nijaki w języku niemieckim wyrażany jest przez rodzajnik określony das, który po polsku znaczy "to" (np. to okno, to oko, to dziecko). Jeśli użyty rzeczownik będzie miał rodzajnik nieokreślony, wówczaś będzie to ein, co na język polski przetłumaczymy jako "jakieś" (np. jakieś okno, jakieś dziecko, jakieś zwierzę). Należy pamiętać. że rodzajników nie tłumaczymy na język polski, ponieważ w języku polskim rodzaj rzeczownika wyrażany jest przez inne części mowy i nie potrzebny jest rodzajnik.

Aby łatwiej można było rozpoznać rzeczowniki rodzaju nijakiego, można stosować następujące reguły, mówiące iż rodzaju nijakiego są:

Rzeczowniki oznaczające osoby i zwierzęta młode:

das Kind	dziecko
das Baby	niemowlę
das Fohlen	źrebię
das Kalb	cielak

Nazwy gatunków zwierząt:

das Schaf	owca
das Pferd	koń
das Schwein	świnia
das Rind	wół

Nazwy metali i materiałów:

das Gold	złoto
das Silber	srebro
das Holz	drewno
das Eis	lód
das Nylon	nylon
das Kupfer	miedź

wyjątek stanowią:

der Stahl	stal
die Bronze	bronz

Kolejną grupę rzeczowników o rodzaju nijakim stanowią rzeczowniki z końcówkami -chen, -lein, -tel, przy czym dwóch pierwszych końcówek używamy przy tworzeniu zdrobnień:

das Tierchen	zwierzątko
das Schränkchen	szafka
das Büchlein	książeczka
das Tischlein	stoliczek
das Viertel	ćwierć
das Mittel	środek

Także rzeczowniki pochodzenia obcego z końcówkami -ment, -um są rodzaju nijakiego:

das Testament	testament
das Dokument	dokument
das Museum	museum
das Individuum	osobnik
das Vakuum	próżnia

Nazwy hoteli, kafeterii, kin:

das (Hotel) Astoria	hotel Astoria
das (Hotel) Hilton	hotel Hilton
das (Café) Momento	kafeteria Momento
das (Café) Marziano	kafeteria Marziano
das (Kino) Atlantic	kino Atlantic
das (Kino) Fun	kino Fun

Słowa zaczynające się na ge- i kończące na -e:

das Gelände	terenhotel Astoria
das Gebirge	góry
das Gewebe	tkanka
das Gewerbe	rzemiosło
das Gehäuse	obudowa

Wyjątek stanowią:

die Geschichte	historia
der Gedanke	myśl

Rodzaju nijakiego są także te rzeczowniki, które utworzone zostały od czasowników i są zakończone na -en:

gehen	chodzić	das Gehen	chodzenie
schreiben	pisać	das Schreiben	pisanie
fernsehen	oglądać telewizję	das Fernsehen	oglądanie telewizji
lesen	czytać	das Lesen	czytanie
spazierengehen	chodzić na spacery	das Spazierengehen	chodzenie na spacery
segeln	żeglować	das Segeln	żeglowanie

Stunde 4

”Miej czas na to, aby pomyśleć – to źródło mocy.”( Matka Teresa z Kalkuty)

Podręczniki i książki niemieckie można kupić tutaj: http://niemieckionline.bazarek.pl/opis/4287370/podrecznik-do-jezyka-niemieckiego-dla-gimnazjum-magnet-1.html

Rodaj żeński

W języku niemieckim rodzaj żeński jest wyrażany przez rodzajnik die odpowiadający polskiemu "ta" (np. ta kobieta, ta sofa, ta roślina). Jeśli przed rzeczownikiem jest rodzajnik nieokreślony, rodzaj żeński wyrażany jest przez rodzajnik eine, który oznacza mniej więcej tyle co polskie "jakaś" (np. jakaś torebka, jakaś sofa, jakaś roślina).

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego to przede wszystkim rzeczowniki określające istoty żeńskie ludzi i zwierząt:

die Frau	kobieta
die Tochter	córka
die Freundin	przyjaciółka
die Henne	kura
die Stute	klacz

Wyjątek stanowią:

das Mädchen	dziewczyna
das Fräulein	panienka
das Weib	baba

Istnieje kilka reguł, dzięki którym możemy odróżnić pozostałe rzeczowniki rodzaju żeńskiego od innych. A oto one:

Nazwy samolotów i statków:

die Concorde	Concorde
die Boeing	Boeing
die Titanic	Titanic
die Galeone	galeon
die Arche Noah	Arka Noego
die Mayflower	Mayflower

Nazwy papierosów:

die Malboro	Malboro
die Camel	Camel
die L&M	L&M

Nazwy większości rzek:

die Weichsel	Wisła
die Oder	Odra
die Donau	Dunaj
die Wolga	Wołga
die Weser	Wezera

Niestety od tej reguły istnieją nieliczne wyjątki:

der Nil	Nil
der Main	Men
der Rhein	Ren

Dlatego mówimy:

Frankfurt am (an dem) Main.

Frankfurt nad Menem

Rodzaju żeńskiego są także rzeczowniki zakończone na: -ei, -heit, -keit, -ung, -schaft, -ie, -ion, -tät, -ur:

die Bücherei	biblioteka
die Menschenheit	ludzkość
die Dankbarkeit	wdzięczność
die Übung	ćwiczenie
die Freundschaft	przyjaźń
die Ökonomie	ekonomia
die Lektion	lekcja
die Universität	uniwersytet
die Aktivität	działalność
die Reparatur	naprawa

Tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczowników.

Jeśli tworzymy rodzaj żeński od rzeczownika rodzaju męskiego określającego czyjąś funkcję lub wykonywany zawód, wystarczy dodać końcówkę -in:

der Freund	przyjaciel	»	die Freundin	przyjaciółka
der Kollege	kolega	»	die Kollegin	koleżanka
der Lehrer	nauczyciel	»	die Lehrerin	nauczycielka
der Verkäufer	sprzedawca	»	die Verkäuferin	sprzedawczyni

Niektóre rzeczowniki oprócz końcówki -in otrzymują także tzw. przegłos, czyli Umlaut:

przegłos (Umlaut)
a	»	ä
o	»	ö
u	»	ü

Dotyczy to rzeczowników, które w swoim temacie posiadają spółgłoskę a, o lub u.

der Gott	Bóg	»	die Göttin	Bogini
der Hund	pies	»	die Hündin	suka
der Wolf	wilk	»	die Wölfin	wilczyca

Jednak istnieje duża grupa rzeczowników, które mają różne brzmienie w rodzaju męskim i żeńskim:

der Bruder	brat	»	die Schwester	siostra
der Neffe	siostrzeniec	»	die Nichte	siostrzenica
der Onkel	wujek	»	die Tante	ciocia

Stunde 3

Nauka nie ma żadnej ojczyzny, gdyż wiedza obejmuje cały świat. (Ludwik Pasteur)

Literatura niemiecka oraz podręczniki do  nauki niemieckiego znajdziesz tutaj:http://niemieckionline.bazarek.pl/

Rzeczownik – Das Substantiv

Rodzaj męski  -Das männliche Geschlecht (Maskulinum}

Rodzaj męski rzeczownika niemieckiego wyrażany jest przez rodzajnik określony der, znaczący po polsku ten (np. ten chłopiec, ten stół, ten długopis). Rodzajnik nieokreślony rodzaju męskiego to ein czyli jakiś w języku polskim (np. jakiś kosz, jakiś mężczyzna, jakiś ołówek).

W rozpoznaniu rzeczowników rodzaju męskiego pomogą nam następujące zasady, mówiące iż rodzaju męskiego są:

Rzeczowniki oznaczające istoty męskie ludzi i zwierząt:

der Mann	mężczyzna
der Junge	chłopiec
der Jäger	myśliwy
der Hund	pies
der Hengst	ogier

Nazwy pór roku, miesięcy, dni, pór dnia:

der Sommer	lato
der Winter	zima
der Mai	maj
der Dezember	grudzień
der Morgen	ranek
der Abend	wieczór

Nazwy marek samochodów:

der Opel	opel
der BMW	BMW
der Fiat	fiat
der Audi	audi

Można też wystosować podział za względu na końcówki rzeczowników. Tutaj jednak radzę zachować ostrożność, bo wiele końcówek występuje w różnych rodzajach. Wtedy należy nauczyć się takiego rzeczownika na pamięć. Podam tylko te końcówki i przykłady rzeczowników, nie będę natomiast zwracał uwagi na różnego rodzaju wyjątki, żeby już na tym etapie nie komplikować zbytnio sprawy.

Rodzaju męskiego są rzeczowniki o zakończeniach:

• -en

der Garten (ogród), der Boden (grunt, podłoga)

• -er

der Lehrer (nauczyciel), der Arbeiter (pracownik)

• -or, -ismus (rzeczowniki obcego pochodzenia)

der Direktor (dyrektor), der Professor (profesor), der Organismus (organizm), der Optimismus (optymizm)

• -ing

der Hering (śledź)

• -ig

der Honig (miód)

• -ent

der Student (student), der Assistent (asystent)

• -ist

der Pianist (pianista), der Artist (artysta)

Nazwy alkoholi:

der Wodka	wódka
der Kognak	koniak
der Wein	wino
der Rum	rum
der Likör	likier

ale:

das Bier	piwo
die Whisky	whisky

Duża grupa rzeczowników rodzaju męskiego nie może niestety zostać ujęta w regułę. Istnieją bowiem rzeczowniki, które mimo swojej formy bądź też znaczenia mają różne rodzaje. Jako przykład weźmy końcówkę -or. Wiele rzeczowników z tą końcówką będzie rodzaju męskiego np.:

der Motor	silnik
der Humor	humor
der Tumor	guz
der Moderator	prezenter
der Marmor	marmur